Báo cáo “2025 – Năm của stablecoin thanh toán” do Deloitte công bố cho thấy, năm nay sẽ là bước ngoặt lớn của stablecoin thanh toán (Payment Stablecoin – PSC), khi loại tài sản số này bắt đầu mở rộng mạnh mẽ khỏi thị trường crypto và bước vào lĩnh vực thanh toán truyền thống. Xu hướng này được thúc đẩy bởi nhu cầu tăng cao từ thị trường, các thay đổi về chính sách và tiến trình hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tại Mỹ.

Stablecoin thanh toán: Bước tiến lớn về chính sách

Khác với thời điểm năm 2021, chính quyền Mỹ hiện đang thể hiện lập trường tích cực hơn với stablecoin. Một trong những động thái nổi bật là sắc lệnh hành pháp “Tăng cường vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trong công nghệ tài chính số” được Tổng thống Donald Trump ký đầu năm 2025, kêu gọi xây dựng hướng dẫn chính sách cho tài sản số. Trong đó, PSC được xác định là một trong những trụ cột cần ưu tiên thúc đẩy.

Đồng thời, ba dự luật quan trọng đang được Quốc hội Mỹ xem xét gồm GENIUS, STABLE và một dự thảo chưa đặt tên, đều hướng tới thiết lập khung pháp lý liên bang cho PSC. Các đề xuất đều có điểm chung là yêu cầu các đồng stablecoin phải được bảo chứng hoàn toàn bằng tiền pháp định, có khả năng quy đổi theo tỷ lệ 1:1 và không được sinh lãi. Nếu được thông qua, đây sẽ là lần đầu tiên các quy định dành riêng cho stablecoin được luật hóa tại cấp quốc gia.

Thị trường stablecoin đang tăng trưởng mạnh

Theo dữ liệu đến tháng 3/2025, vốn hóa của các đồng stablecoin đã vượt 200 tỷ USD, trong đó hai cái tên lớn nhất là USDT (Tether) và USDC chiếm hơn một nửa tổng giá trị. Trước đây, stablecoin chủ yếu được sử dụng trong các giao dịch tài sản mã hóa. Tuy nhiên, hiện nay chúng đang mở rộng nhanh sang lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, kiều hối, thương mại điện tử và dịch vụ tài chính.

Stablecoin thanh toán được đánh giá là công cụ tiềm năng nhờ khả năng giao dịch nhanh, chi phí thấp và ổn định giá trị. Chúng đang dần được xem như phiên bản số hóa của đồng USD, đóng vai trò như cầu nối giữa thế giới tài chính truyền thống và công nghệ blockchain.

Cơ hội cho ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ

Hệ sinh thái PSC không chỉ giới hạn ở tổ chức phát hành, mà còn mở ra cơ hội cho nhiều đối tượng khác như ngân hàng giao dịch, đơn vị lưu ký, nền tảng thanh toán, công ty công nghệ cung cấp hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ tuân thủ. Các doanh nghiệp có thể lựa chọn tham gia ở từng mắt xích trong chuỗi giá trị, tùy thuộc vào năng lực và chiến lược phát triển.

Báo cáo cho rằng các tổ chức tài chính truyền thống có lợi thế lớn nếu sớm tích hợp PSC vào hệ thống thanh toán, nhất là khi các rào cản pháp lý đang dần được tháo gỡ. Ngoài ra, các đơn vị cung cấp ví điện tử, công cụ lưu trữ tài sản, hoặc dịch vụ KYC – AML sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng khi stablecoin được sử dụng rộng rãi hơn.

Rủi ro đi kèm và yêu cầu quản trị chặt chẽ

Dù tiềm năng phát triển lớn, stablecoin thanh toán cũng mang đến nhiều thách thức. Một trong những rủi ro đáng lo ngại là “mất neo” – tức giá trị của stablecoin không còn bám sát đồng tiền bảo chứng, thường do sai sót trong quản lý dự trữ hoặc kỹ thuật phát hành. Bên cạnh đó là các rủi ro về an ninh mạng, lỗi hợp đồng thông minh, vi phạm pháp lý và thiếu kiểm soát nội bộ.

Để kiểm soát các rủi ro này, đơn vị phát hành PSC cần tuân thủ hàng loạt tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Tài sản bảo chứng phải có tính thanh khoản cao, như trái phiếu chính phủ Mỹ hoặc hợp đồng repo, đồng thời duy trì tỷ lệ 1:1 với lượng stablecoin đang lưu hành. Việc đúc và đốt token phải được kiểm soát chặt chẽ, công khai minh bạch và có khả năng quy đổi trong vòng một ngày làm việc.

Ngoài ra, các đơn vị phát hành cần tuân thủ các quy định chống rửa tiền (AML), hiểu khách hàng (KYC), luật bảo mật ngân hàng (BSA) và các yêu cầu của Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) trong giám sát địa chỉ blockchain liên quan đến lệnh trừng phạt.

Khung pháp lý: Liên bang và bang chưa đồng thuận

Một vấn đề được đề cập trong báo cáo là sự chồng chéo giữa pháp luật cấp bang và liên bang tại Mỹ. Trong khi nhiều tổ chức hiện hoạt động dưới giấy phép dịch vụ tiền tệ cấp bang như BitLicense của bang New York, các dự luật liên bang lại muốn thiết lập quy chế điều phối tập trung, giao toàn quyền cho Văn phòng Kiểm soát Tiền tệ (OCC).

Điều này gây ra tranh cãi trong giới lập pháp và ngành tài chính, khi một số ý kiến lo ngại việc loại bỏ quyền cấp phép của bang có thể làm suy yếu hệ thống giám sát tài chính hiện hành. Việc thiết lập khung pháp lý toàn diện cần giải quyết thỏa đáng vấn đề này để tránh xung đột pháp lý trong quá trình triển khai PSC trên quy mô lớn.

Tầm nhìn dài hạn: Một hạ tầng thanh toán toàn cầu mới

Dưới góc nhìn chiến lược, stablecoin thanh toán được xem là mảnh ghép mới trong hạ tầng tài chính toàn cầu. Nếu được quản lý đúng cách, PSC có thể tạo ra mạng lưới thanh toán nhanh hơn, minh bạch hơn và ít phụ thuộc vào trung gian hơn. Với sự gia nhập của các ngân hàng, doanh nghiệp công nghệ và chính sách hỗ trợ từ nhà nước, hệ sinh thái stablecoin đang tiến gần hơn tới mục tiêu phổ cập.

Tuy vậy, để hiện thực hóa viễn cảnh này, các bên tham gia cần không chỉ chuẩn bị về mặt kỹ thuật, mà còn phải xây dựng năng lực quản trị, tuân thủ và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan giám sát. Những tổ chức có thể đáp ứng được các kỳ vọng pháp lý và quản trị mới sẽ là lực lượng tiên phong trong thị trường đang định hình lại toàn bộ cách thức vận hành giá trị số trên toàn cầu.

Đọc toàn bộ báo cáo tại đây.